ކަން ފުރިހަމަވެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ރައްޔިތުން ކުރިއަރާ މުސްތަޤްބަލަކަށް ކޯހެއް ޗާޓްކުރުމަށް ވަޢުދުވެވަޑައިގެން.

މުއްސަނދި ކަނޑުގެ ޖަނަވާރުތަކުގެ ތަފާތު ކަމުގެ ނިޢުމަތް ލިބިފައިވާ މޯލްޑިވްސް އަކީ، ދިރިއުޅުމާއި، ދިރިއުޅުމާއި، ސަޤާފީ ތަރިކައަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކުގެ މުއްސަނދިކަމުގެ މައްޗަށް ޒަމާނުއްސުރެ ބަރޯސާވެފައިވާ ގައުމެކެވެ. ނަމަވެސް މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ނުހިނގާ ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ގޮންޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން މި ނާޒުކު ބެލެންސް ގެއްލިގެން ދިއުމުގެ ބިރު އެބައޮތެވެ. އަޅުގަނޑު

of the most critical issues facing our nation: the sustainable management of our ocean's resources. As the Minister of Fisheries, I stand before you committed to charting a course towards a future where our marine ecosystems thrive, our fisheries flourish, and our people prosper.

The Maldives, blessed with rich marine biodiversity, has long relied on the bounty of our seas for sustenance, livelihoods, and cultural heritage. However, the challenges posed by overfishing, climate change, and unsustainable practices threaten to undermine this delicate balance. We cannot afford to ignore the warning signs any longer. T

dsdsd

sdsd

އިޙްތިރާމް ލިބިގެންވާ އެކުވެރިންނާއި، އިއްޒަތްތެރި މެހެމާނުންނާއި، އަދި މޯލްޑިވްސްގެ ރައްޔިތުން،

މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން މިތަނަށް އެއްވަމުންދާއިރު، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ މުހިންމު އެއް މައްސަލަ: އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބެލެހެއްޓުމަށް، ވާޖިބުގެ ފުން އިޙްސާސާއި، އަޒުމެއް އަޅުގަނޑު ފުރިގެން މިދަނީ. ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރުގެ ހައިސިއްޔަތުން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމްތައް ކުރިއަރާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މަސްވެރިކަން ފުރިހަމަވެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ރައްޔިތުން ކުރިއަރާ މުސްތަޤްބަލަކަށް ކޯހެއް ޗާޓްކުރުމަށް ވަޢުދުވެވަޑައިގެން.

މުއްސަނދި ކަނޑުގެ ޖަނަވާރުތަކުގެ ތަފާތު ކަމުގެ ނިޢުމަތް ލިބިފައިވާ މޯލްޑިވްސް އަކީ، ދިރިއުޅުމާއި، ދިރިއުޅުމާއި، ސަޤާފީ ތަރިކައަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކުގެ މުއްސަނދިކަމުގެ މައްޗަށް ޒަމާނުއްސުރެ ބަރޯސާވެފައިވާ ގައުމެކެވެ. ނަމަވެސް މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ނުހިނގާ ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ގޮންޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން މި ނާޒުކު ބެލެންސް ގެއްލިގެން ދިއުމުގެ ބިރު އެބައޮތެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިތުރަށް އިންޒާރުދޭ ނިޝާންތަކަށް އަޅާނުލާ ތިބޭކަށް ނެތެވެ. ފިޔަވަޅު އަޅަންވީ ވަގުތަކީ މިހާރު.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ސަރުކާރުން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި މަސްވެރިކަން ބެލެހެއްޓުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި އެއްވެސް ޖެހިލުމެއްނެތި އެބައޮތް. ސްޓްރެޓެޖިކް ޕޮލިސީތަކާއި، ހަރުދަނާ ތަންފީޒީ ނިޒާމުތަކާއި، މާނަހުރި ޕާޓްނަރޝިޕްތަކުގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމާޒަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކަށް ރައްކާތެރިކުރުމެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޒިންމާދާރު މަސްވެރިކަމުގެ އުސޫލުތައް ކުރިއެރުވުމާއި، ކަނޑު ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ސަރަހައްދުތައް ގާއިމްކުރުމާއި، ކޮންޒަވޭޝަންގެ މަސައްކަތްތަކުގައި މުޖުތަމައުގެ ބައިވެރިވުން ކުރިއެރުވުން ހިމެނެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކާއި ދުނިޔޭގެ އިކޯސިސްޓަމްތަކާ ގުޅިފައިވާކަން އަޅުގަނޑުމެން ދެނެގަމެވެ. މި އަގުހުރި ވަސީލަތުގެ ސްޓޫވަރޑްސްގެ ގޮތުގައި، ގަވާއިދާ ހިލާފަށް، ރިޕޯޓް ނުކުރާ، އަދި ގަވާއިދާ ހިލާފު (އައިޔޫޔޫ) މަސްވެރިކަމާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރުމާއި، ކަނޑު ރައްކާތެރިކުރުން ކުރިއެރުވުމާއި، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ އަސަރުތައް ކުޑަކުރުމަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ މަސައްކަތްތަކުގައި ޕްރޮއެކްޓިވް ދައުރެއް އަދާކުރަންޖެހެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތަޞައްވުރު، ހަމައެކަނި ކޮންޒަވޭޝަންއަށްވުރެ މާ ފުޅާވެގެންދެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ޚާއްޞަވެފައި މިވަނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ އިޤްތިޞާދުގެ ފުރިހަމަ ޤާބިލުކަން، ހަމަހަމަ، ހުރިހާ އެންމެން ހިމެނޭ، އަދި ތިމާވެށްޓަށް ރަނގަޅު ގޮތެއްގައި ފަޅާއަރުވާލުމަށެވެ. އިނޮވޭޓިވް ޓެކްނޮލޮޖީތަކަށް އިންވެސްޓްކޮށް، ކުދި މަސްވެރިންނަށް އެހީތެރިވެދީ، ކަނޑުމަހުގެ އެކްސްޕޯޓް ތަފާތުކޮށް، އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމާޒަކީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތަކުން ހުށަހަޅާ އިގްތިސާދީ ފުރުސަތުތައް ދިގުމުއްދަތަކަށް ލިބޭނެ ގޮތް ކަށަވަރުކުރުން.

އެކަމަކު ހަނދާން ނައްތާނުލަމާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މަސައްކަތުގެ ކާމިޔާބީ އާޚިރުގައި ބިނާވެފައިވަނީ ހުރިހާ ސްޓޭކްހޯލްޑަރުންގެ ޖަމާޢަތުގެ ޢަމަލުގެ މައްޗަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެކުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ނިޢުމަތް ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކަށް ރައްކާތެރިކުރެވިފައިވާ މުސްތަޤްބަލަކާ ދިމާލަށް މަގެއް އެކުލަވާލެވިދާނެއެވެ.

ނިންމާލަމުން އަޅުގަނޑު އިލްތިމާސް ކުރަން، ތިޔަބޭފުޅުންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ބޭފުޅަކުވެސް، މި މަތިވެރި މަސައްކަތުގައި އަތް ގުޅިވަޑައިގަތުމަށް. ހަނި މަސްލަހަތުތަކާއި ކުރު މުއްދަތުގެ ފައިދާތަކުގެ މައްޗަށް ތެދުވެ، އޭގެ ބަދަލުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ރައްޔިތުންނަށް ދެމެހެއްޓެނިވިކަމާއި، ކެތްތެރިކަމާއި، ތަނަވަސްކަމުގެ ތަޞައްވުރެއް ގަބޫލުކުރަމާ ހިނގާށެވެ. އެކުގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް މޯލްޑިވްސް އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕްލެނެޓަށް އުޖާލާ މުސްތަޤްބަލަކަށް ދަތުރު އަނބުރާލެވޭނެ.

Esteemed Colleagues, Honorable Guests, and Citizens of the Maldives,

As we gather here today, I am filled with a profound sense of duty and determination to address one of the most critical issues facing our nation: the sustainable management of our ocean's resources. As the Minister of Fisheries, I stand before you committed to charting a course towards a future where our marine ecosystems thrive, our fisheries flourish, and our people prosper.

The Maldives, blessed with rich marine biodiversity, has long relied on the bounty of our seas for sustenance, livelihoods, and cultural heritage. However, the challenges posed by overfishing, climate change, and unsustainable practices threaten to undermine this delicate balance. We cannot afford to ignore the warning signs any longer. The time for action is now.

Our government is unwavering in its commitment to sustainable fisheries management. Through strategic policies, robust enforcement mechanisms, and meaningful partnerships, we aim to safeguard our marine resources for future generations. This entails promoting responsible fishing practices, establishing marine protected areas, and fostering community engagement in conservation efforts.

Furthermore, we recognize the interconnectedness of our oceans with global ecosystems. As stewards of this precious resource, we must play a proactive role in international efforts to combat illegal, unreported, and unregulated (IUU) fishing, promote marine conservation, and mitigate the impacts of climate change.

However, our vision for sustainable fisheries extends beyond mere conservation. We are dedicated to unlocking the full potential of our ocean economy in a manner that is equitable, inclusive, and environmentally sound. By investing in innovative technologies, supporting small-scale fishers, and diversifying our seafood exports, we aim to harness the economic opportunities presented by our marine resources while ensuring their long-term viability.

But let us not forget that the success of our endeavors ultimately hinges on the collective action of all stakeholders – government agencies, fishing communities, industry partners, civil society organizations, and international allies. Together, we can forge a path towards a future where our ocean's bounty is preserved for generations to come.

In conclusion, I urge each and every one of you to join hands in this noble cause. Let us rise above narrow interests and short-term gains, and instead, embrace a vision of sustainability, resilience, and prosperity for our ocean and our people. Together, we can turn the tide towards a brighter future for the Maldives and our planet.

file

އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ މުސްތަޤްބަލް ޗާޓްކުރުން: މޯލްޑިވްސްގައި ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ދައުރު

Charting Our Ocean's Future: The Role of Sustainable Fisheries in the Maldives

ޝަރަފުވެރި މެހެމާނުންނާއި، އެކުވެރި ރައްޔިތުންނާއި، ކަނޑުގެ ރައްޓެހިންނާއި،

ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ތަރައްޤީގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތައް ބާރުވެރިކުރުމުގެ މުހިންމު މައުޟޫޢުގައި މިއަދު އަޅުގަނޑު ތިޔަބޭފުޅުންނާ މުޚާޠަބު ކުރަނީ ވަރަށް އުފަލާއި ފުން މަޤްޞަދެއްގައި. ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރުގެ ހައިސިއްޔަތުން އަޅުގަނޑު ވަރަށް ފުންކޮށް ވަޢުދުވަން، އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ ސަރަޙައްދުތައް ކުރިއަރައި، އިޤްތިޞާދީ ފުރުޞަތުތަކާއި، ތިމާވެށީގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމުގެ ދިރުމެއް ހުރި މަރުކަޒުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ޚިދުމަތް ކުރުން.

އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ ޖަމާޢަތްތަކަކީ، ކަނޑުގެ ރިތްމާ ވަރަށް ބޮޑަށް ގުޅިފައިވާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގެ ހިތުގެ ތެޅުން. ޖީލުތަކެއް ވަންދެން އެމީހުން ބަރޯސާވެފައިވަނީ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއެއްގެ ގޮތުގައި މަސްވެރިކަމާއި، ދިރިއުޅުމާއި، ދިރިއުޅުމާއި، ސަގާފީ ތަރިކަ ހޯދައިދިނުމަށެވެ. ނަމަވެސް މާގިނައިން ބޭނުންކުރުމާއި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި އިގްތިސާދީ ގޮތުން ބާކީވުމުގެ ގޮންޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން މި ޖަމާއަތްތަކުގެ ފޮތިގަނޑު ގިރައިގެން ދިއުމުގެ ބިރު އެބައޮތެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް ބެލެހެއްޓުންތެރިންގެ ގޮތުގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތަކަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރިއަށް ގެންދިއުމާއި، ކެތްތެރިކަމާ ދިމާއަށް ކުރާ ދަތުރުގައި އެހީތެރިވެ، ބާރުވެރިކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެކެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މަސްވެރިކަމުގެ އުސޫލުތައް އިތުރުކުރުމާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ފުރުސަތުތައް ތަފާތުކުރުމާއި، އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން ކުރިއެރުވުމަށް ތައުލީމާއި ތަމްރީނާއި ޓެކްނޮލޮޖީގެ ފުރުސަތު ހޯދައިދިނުން ހިމެނެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން، މަސްވެރިންނާއި، އަންހެނުންނާއި، ޒުވާނުންނާއި، ބާކީވެފައިވާ ގްރޫޕްތަކުގެ އަޑު އިވި، ނިންމުންތައް ނިންމުމުގެ މަރުހަލާތަކުގައި އަގުކުރެވޭ، އެއްބާރުލުމާއި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއް ހިމެނޭ ސަގާފަތެއް އާލާކުރަންޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތަކުގެ ޖަމާޢަތުގެ ޙިކުމަތާއި އުފެއްދުންތެރިކަން ބޭނުންކޮށްގެން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުތަކަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކޮމްޕްލެކްސް ގޮންޖެހުންތަކަށް އާ ހައްލުތަކެއް ހޯދައިދެވޭނެއެވެ.

އަދި ހަމައެހެންމެ، ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ތަރައްޤީ އެކަހެރިކޮށް ޙާޞިލު ނުކުރެވޭނެކަން އަޅުގަނޑުމެން ދެނެގަންނަން. އެއީ ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރުމާއި، އިޖުތިމާއީ ހަމަހަމަކަމާއި، އިގްތިސާދީ ތަރައްގީ އެއްކޮށްލާ ހޯލިސްޓިކް އެޕްރޯޗެކެވެ. ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކާއި، މަދަނީ ޖަމިއްޔާތަކާއި، ޢިލްމުވެރިންނާއި، އަމިއްލަ ފަރާތްތަކާއެކު ޕާޓްނަރޝިޕްތަކުގެ ތެރެއިން، އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަސީލަތްތަކާއި، ތަޖުރިބާއާއި، ޢިލްމު ލީވަރކޮށްގެން ހެޔޮ ބަދަލެއް ގެނައުމަށް ކުރެވިދާނެއެވެ.

ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ މުސްތަޤްބަލުގެ ރައްކާތެރިންގެ ގޮތުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތައް ބާރުވެރިކުރުވުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރާ ވަޢުދު އަލުން ކަށަވަރުކޮށްލަމާ ހިނގާށެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެކުގައި، މިހާރުގެ ޖީލަށް ފައިދާހުރި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ތަރިކަގެ ތަރިކަ ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުތަކަށް ރައްކާތެރިކޮށްދޭ، ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ތަރައްޤީއަށް މަގު ފަހިކޮށްލަމާ ހިނގާށެވެ.

Distinguished Guests, Fellow Citizens, and Friends of the Ocean,

It is with great pleasure and a profound sense of purpose that I address you today on the crucial topic of empowering our coastal communities through sustainable fisheries development. As the Minister of Fisheries, I am deeply committed to ensuring that our coastal areas not only thrive but also serve as vibrant hubs of economic opportunity and environmental stewardship.

Our coastal communities are the heartbeat of our nation, intricately connected to the rhythm of the ocean. For generations, they have depended on fishing as a way of life, providing sustenance, livelihoods, and cultural heritage. However, the challenges of overexploitation, climate change, and economic marginalization threaten to erode the fabric of these communities.

As custodians of our marine resources, it is incumbent upon us to support and empower our coastal communities in their journey towards sustainability and resilience. This entails providing access to education, training, and technology to enhance fishing practices, diversify livelihood opportunities, and promote economic growth.

Moreover, we must foster a culture of collaboration and inclusivity, where the voices of fishers, women, youth, and marginalized groups are heard and valued in decision-making processes. By harnessing the collective wisdom and creativity of our coastal communities, we can unlock innovative solutions to the complex challenges facing our oceans.

Furthermore, we recognize that sustainable fisheries development cannot be achieved in isolation. It requires a holistic approach that integrates environmental conservation, social equity, and economic development. Through partnerships with government agencies, civil society organizations, academia, and the private sector, we can leverage resources, expertise, and knowledge to catalyze positive change.

In conclusion, let us reaffirm our commitment to empowering our coastal communities as guardians of our ocean's future. Together, let us forge a path towards sustainable fisheries development that not only benefits the present generation but also preserves the legacy of our marine heritage for generations to come.

އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތައް ބާރުވެރިކުރުން: ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަމުގެ ތަރައްޤީއަށް ތަޞައްވުރު

Empowering Coastal Communities: A Vision for Sustainable Fisheries Development

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ‎

މާސިންގާ ކަނޑުގައި މުތީތަކެއްފަދަ މި ކުދި ޖަޒީރާ ރަށްތައް ލައްވައި، ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތަކުން މުއްސަނދި ކުރައްވައި، ރޯދި ދެއްވުމަށް މަގުފަހިކޮށްދެއްވި އެންމެހާ ނިޢުމަތްތަކުގެ ވެރި ﷲއަށް ހަމްދާއި ޝުކުރު ޝުކުރުކުރަން. އެންމެހާ ޢާލަމްތަކަށް ރަހުމަތެއްކަމަށް ފޮނުއްވި މާތް ރަސޫލާ މުހައްމަދު ސއވ އަށް ސަލާމަތާއި ސަލާމް ލެއްވުން އެދި ދުޢާކުރަން. މި ދުއާގައި އިތުރު އެކަލޭގެފާނުގެ އާލުންނާއި އިތުރު ސަހާބީން ޝާމިލްކުރަން. 

ރާއްޖޭ އިއްޒަތްތއެި ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ، ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ދެ ކަނބަލުން. ދައުލަތުގެ ވަޒީރުން.. ރައްޔިތުންެގެ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުން.. މަސްވެރި ވުޒާރާ މީގެކުރިން ބެލެހެއްޓެވި ވަޒީރުން.. ބޭރު ގައުމުތަކުގެ ސަފާރާތަކުގެ ސަފީރުން.. ވަޑައިގެން ތިއްބެވި އެންމެހާ ޢިއްޒަތްތެރިން.. މި ޖަލްސާ އެ ބަޔަކަށް ހާއްސަ ކުރެވޭ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ލޮބުވެތި މަސްވެރިންނާއި މަސްވެރި އާއިލާތަކާއި މަސްވެރި ސިނާއަތްތަކުގައި ހަރަކާތްތެރިވެ ވަޑައިގަންނަވާ އެންމެހާ ބޭފުޅުން. 

السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.

އާދެ، އެންމެ ފުރަތަމަވެސް އަޅުގަނޑުގެ ވާޖިބެއްގެ ގޮތުގައި ދެކެނީ 43 ވަނަ މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބާތުގައި ބާއްވާ ޖަލްސާ ޝަރަފުވެރިކޮށްދެއްވުމަށް ވަޑައިގެންނެވި ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ދެ ކަނބަލުންނަށް ވަރަށް ހޫނު މަރުހަބާއެއް ދަންނަވާ، ޝުކުރު ދެންނެވުން.

އާދެ، މަސްވެރިންގެ ދުވަސް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މި ބައްދަލުކުރީ ރިޔާސީ އިންތިހާބަށްފަހު ގައުމީ ފެންވަރުގައި ފާހަގަކުރާ ފުރަތަމަ ދުވަހުގެ ގޮތުގައި. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުއިއްޒު އެމަނިކުފާނުގެ ޒަޢާމަތު ފެއްޓެވި ފަހުން ފުރަތަމަ ބޭއްވެވި ކެބިނެޓްގައި އެންމެ ފުރަތަމަ އެޖެންޑާ ކުރެއްްވީ މަސްވެރިކަމުގެ ކަރުދާހަކީ މަސްވެރިންނާއި ގުޅުންހުރި ކަރުދާހެއް. ވަރަށް ހާއްސަ ކަމެއް އެމަނިިކުފާނުގެ މެނިފެސްޓޯގައި މަސްވެރިންނަށް މަސްވެރި ސިނާއަތު ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި އެބައޮތް. އަދި އެމަނިިކުފާނުގެ މެނިފެސްޓޯގައި، އެއީ އަދި ހަމަ އެމަނިިކުފާނު ލިޔުއްވި އެއްޗެއް ނޫންކަން ދިވެހި ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިންގެ ދުވަސް އަޅުގަނޑުމެންނާއި ބައްދަލުކުރި ފުރަތަމަ ދުވަހު މިއީ އެމަނިކުފާނު މަސްވެރިންނާއި ބައްދަލުކުރައްވާ ދެވަނަ ހަފްލާ .ރޭގައިވެސް ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ރާއްޖެގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން މަސްވެރިންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމުގެ މި ރަސްމިއްޔާތުގައި، ވުޒާރާއިން އިސްނަގައިގެން ބޭއްވި މަސްވެރިންގެ ގުންޒަރު މި ރަސްމިއްޔާތުގައި މަސްވެރިންނާއެކު ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ހޭދަކުރެއްވި. މިކަމުން ދޭހަކޮށްދެނީ އެމަނިިކުފާނުގެ ހިތްޕުޅުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ މި ސިނާއަތު ކުރިއަރުވައި ތަރައްގީކޮށް މަސްވެރިންގެ އާއިލާތަކަށް ކުރިއެރުން ހޯއްދަވައިދެއްވުމަށް އޮތް ޝައުގުވެރިކަން.

އާދެ މިއަހަރުގެ މަސްވެރިންގެ ދުވަހާއި އަޅުގަނޑުމެން ބައްދަލުކުރިއިރު މަސްވެރި ސިނާއަތު އޮތް ހާލަތު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އެނގޭ. މަސްވެރިންގެ ހުރި ބޮޑެތި ކަންބޮޑުވުން ތަކަކާއެކުގައި ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ޑރ. މުއިއްޒުގެ މި ޒައާމަތު ފެށިގެން މިދިޔައީ. 

މި ސަރުކާރު ފެށުނުއިރު މަސްވެރިންނަށް ދޭން ޖެހޭ ފައިސާ ނުދީ ވަރަށް ގިނަ ދުވަސްވެއްޖެ. އެއީ ދައުލަތުގެ މާލީ ހާލަތު މިވަގުތު އޮތްގޮތުންނާއި އެކީގައި. އެހެންނަމަވެސް ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެއްވައިގެން މި 3 ހަފްތާގެ ތެރޭގައި މަސްވެރިންނަށް ނުލިބި ހުރި ފައިސާގެ ތެރެއިން 136 މިލިއަން ރުފިޔާ މިހާރު މިވަނީ މަސްވެރިންނަށް ދޫކުރެވިފައި. 

އުނދަގޫ ދުވަސްތަކެއް ނަމަވެސް މަސްވެރި އާއިލާތަކަށް މިގޮތަށް ފައިސާ ނުލިބި ގިނަ ދުވަސްވުމަކީ ވަރަށް އުނދަގޫ ތަހައްމަލް ކުރަމުންދާ ދުވަސްތަކެއްކަން އެނގޭ. އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ މަސްވެރިންގެ ހުރި ކަންބޮޑުވުންތަކުގެ ލިސްޓް ކުޑައެއްނޫން. އިއްޔެ ގުންޒާރުގައިވެސް މި ވާހަކަތައް ދެކެވިގެންދިޔަ. މަސްވެރިން ބާނާ މަސްކޮޅަށް އަވަހަށް ފައިސާ ނުލިބި ގިނަ ދުވަސްވުމާއި މަސްވެރިން މަސްކޮޅު ބާނައިގެން އައިސް ވަގުތުން މަސްކޮޅު ކިރާނުލެވުމާއި މަސްވެރިން ބޭނުންވާ އައިސް ބޭނުންވާ ވަރަށް މަސްވެރިންނަށް ނުލިބުމާއި، މި ހުރީ ދަތިތަކަކީ މިއީ މިއަދު އެންމެ އިސްކަމެއް ދެއްވައިގެން ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ހައްލުކުރައްވަން ބޭނުންވާ ކަންތައްތައް.

މި ހައްލު ގެނައުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ރޭވުންތެރި ކަމެއްގެ ތެރެއިން މަސައްކަތްތަކެއް ފަށާފައި. ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ސްޓޯރޭޖަށް އޮތް އުނދަގޫތަކަށް ހައްލު ހޯދުމަށްޓަކައި މިހާރު ސްޓޯރޭޖް އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި ރޭވިފައި ހުރި މަޝްރޫއުތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަކީ މިހާރު ސްޓޯރޭޖަށް ދިމާވެފައި ހުރި މައްސަލަތަކަަށް ޔަގީންނުންވެސް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމެއް.  އަދި ހަމައެއާއެކު ސްޓޯރޭޖް އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި އަލަށް ރާވާ ހިންގާނެ ޕްރޮޖެކްޓްތަކެއް ވެސް ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާގެ މަސްވެރި ސިޔާސަތުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ. މިކަންތައްތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާސިލު ކުރެއްވިޖެނަމަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެ ދެވެނީ ގާތްގަނޑަކަށް ސްޓޯރޭޖަށް ޖުމްލަ ހައްލެއް. 

އަދި ހަމައެއާއެކު މަސްވެރިންނަށް އައިސް ލިބުމުގައި ހުރީ ދަތިތައް ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި މިހާރު ފެށިފައި ހުރި ޕްރޮޖެކްޓަކާއި، (ރާއްޖެގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި) އަދި ހަމައެއާއެކު އަލަށް އައިސް ޕްލާންޓްތައް ގާއިމްކުރަންޖެހޭ ތަންތަނުގައި އައިސް ޕްލާންޓްތައް ގާއިމްކުރެވުނީމަ އަޅުގަނޑުމެން މި ގަބޫލުކުރެވެނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސްވެރިންނަށް އައިސް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ޖުމްލަ ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެކަމަށް. 

ސަރުކާރުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން މިކަންކަން އަވަސްކުރުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑަަށް ވަނީ އިރުޝާދު ލިބިފައި. އަދި އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ މި މަސައްކަތްތައް ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ފެށުމަށްޓަކައި ވަރަށް ބާރަށް މި މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށްދާނެ ގޮތްކަށް މި މަސައްކަތްތައް ހަވާލުކޮށްފައި ތިބި ފަރާތްތަކާއި އަދި އަލަށް ހުޅުވާލެވޭ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ރާވާނެ ގޮތްތަކަކާއި ދޭތެރޭގައި އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ގޮތްތަކެއް ހަމަޖައްސާފާއި. 

އާދެ، ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާގެ ސިޔާސަތުގައި ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެއްވައިގެން ނިންމަވާފައި އެބައޮތް ނިންމެވުމެއް. އެއީ މަސްވެރިންގެ ވަރަށް ގިނަ އާދޭސްތަކެއް. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަރިހުގައި ވަރަށް ގިނަ ރަށްތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރުމުގެ ފުރުސަތު އަޅުގަނޑަށް ލިބުނު. މަސްވެރި ކޮމިއުނިޓީތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އައި އެއް ވާހަކައަކީ މިފްކޯ ނެޝަނަލައިޒް ކުރުމުގެ ވާހަކަ. އަނެއްހެން ދަންނަވާކަމަށް ވަނީނަމަ، މަސްވެރިންގެ ބަހުރުވައިން ދަންނަވާކަމަށްވަނީނަމަ މިފްކޯ މިނިވަންކޮށްދިނުމުގެ ވާހަކަ. އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ އަޅުގަނޑު ދާދި ދެންމެއަކު މި ދެންނެވީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ބޭއްވެވި އެންމެ ފުރަތަމަ ކެބިނެޓް ކަރުދާހެއްގެ ގޮތުގައި މަސްވެރިންނާއި ގުޅުންހުރި ކަރުދާހެއްގެ މަސައްކަތް ނިމޭ ވާހަކަ. އެ މަސައްކަތް އެގޮތަށް ކުރުމަށް މިހާރު ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ކެބިނެޓުން އެ ވަނީ ނިންމާފައި. އެކަން ނިންމެވުމުގެ މައިގަނޑު މަގްސަދަކީ މިފްކޯ ހިންގުމުގައި މަސްވެރިންގެ ދައުރެއް ބޭއްވުން. މަސްވެރިންގެ ދައުރެއް މިފްކޯ ހިންގުމުގައި ބާއްވަން ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާގެ ވިސްނުންފުޅުގައި އޮތީ މަސްވެރިން ހިމެނޭ ކޯޕަރޭޓިވް އެއް އުފައްދައި، އެ ކޯޕަރޭޓިވްގެ ހިއްސާ މިފްކޯގައި އޮންނާނެ ގޮތަށް، މިފްކޯގެ ބޯޑުގައި އެ ކޯޕަރޭޓިވް ތަމްސީލް ކުރެވޭނެ ގޮތެއްގެ އިންތިޒާމް. އެ ހިސާބުން މަސްވެރިންގެ ސީދާ ދައުރު މިފްކޯ ހިންގުމަށް ލިބިގެން އެ ދިޔައީ. 

އަދި ހަމައެއާއެކީގައި މަސްވެރިންނާއެކީގައި މިފްކޯ އަދި ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީ ހިމެނޭހެން ކޮންމެ އަހަރަކު މިހާރު މި ބާއްވާ އެއް ފޯރަމްގެ ބަދަލުގައި ރާއްޖެގެ އުތުރާއި ދެކުނުގައި ދެ ފޯރަމް ކޮންމެ އަހަރަކު ބާއްވަން ނިންމަވާފައިވާކާމީވެސް މަސްވެރިންނާއި މިފްކޯއާއި އަދި ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީއާ ގާތުން މަސައްކަތް ކުރެއްވުމަށް އެމަނިިކުފާނުގެ ވިސްނުންފުޅުގައި މުހިއްމުކަމަށްވާތީ..

މި ފޯރަމްތަކުގައި، މި ބައްދަލުވުންތަކުގައި އިވޭ ވާހަކަތަކަކީ، ހަމައެކަނި އިވޭ ވާހަކަތަކަކަށް ނަހައްދަވާ، މަސްވެރިންގެ ހުރި އުނދަގޫ ގޮންޖެހުންތައް ހައްލު ކުރުމަށްޓަކައި ދެވަނަ ފޯރަމަކަަށް އަޅުގަނޑުމެން ދާއިރުގައި އެ ހައްލާއި އެކީގައި ދެވޭނެ ގޮތަކަަށް އަޅުގަނޑުމެން އަމާޒު ހިފުން އެއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެމަނިިކުފާނު ދެއްވާފައިވާ އިރުޝާދު. 

އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސްވެރި ސިނާއަތު ކުރިއަރާއިރު އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން އެއްކޮށް ތެދުވަންޖެހޭ. މަސްވެރިންނާއި މަސްވެރި އާއިލާތަކާއި، މަސްވެރި ސިނާއަތުގައި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރައްވާ ގައުމީ ކުންފުނިތައް، މި ދެންނެވީ ސަރުކާރު ކުންފުނިތަކާއި އަދި ޕްރައިވެޓް ކުންފުނިތައް އެންމެން އެކީގާއި ތެދުވެވޭނެ ގޮތެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ސިޔާސަތަށް މިވަނީ. 

ދާދިފަހުން މަސްވެރިންގެ އަތުން މިފްކޯއިން މަސް ގަންނަ އަގަށް ބަދަލުތަކެއް އައީ. އެ ބަދަލު އައިފަހުން މަސްވެރިންނަށް ފައިސާ ދިނުމުގައި އުނދަގޫ ތަކެއް އެބަހުރި. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ވައުދު ފުޅަކަށް މި އޮތީ މީގެކުރިން އެމަނިިކުފާނުގެ ކެމްޕެއިންގައި ވަޑައިގެންނެވިއިރު މަހުގެ އަގު، މި ދެންނެވީ މިފްކޯއިން މަސްވެރިންގެ އަތުން ގަންނަ އަގު މިހުރީ 17 ރުފިޔާގައި. ނަމަވެސް ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ވަޢުދުވެވަޑައިގެންނެވީ 20 ރުފިޔާއަށްވުރެ ދަށް ނޫން އަގެއްގައި މަސްވެރިން ބާނާ މަސް މިފްކޯއަށް ކިރޭނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެއްސުން. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ  އެމަނިކުފާނުގެ ޒައާމަތު ފެއްޓެވިއިރު މަސްވެރިކަމުގެ ވުޒާރާއަށްވެސް މިވަނީ ބަދަލުތަކެއް ގެންނަވާފައި.  މަސްވެރިކަމަށް ވުޒާރާ ހާއްސަ ކުރައްވައިފި. މީގެކުރިން މަސްވެރި ވުޒާރާއާއި ދަނޑުވެރި ވުޒާރާ އެއްކޮށް އޮތްއޮތުން އެމަނިކުފާނު ނިންމެވީ މަސްވެރިކަމަށްވެސް އަދި ދަނޑވެރިކަމަށްވެސް ހާއްސަ އަހަމިއްޔަތުކަމެއް ދިނުމުގެ ބޭނުންފުޅުގައިކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އެނގޭ. އަދި ހަމަ އެއާއެކު މަސްވެރި ވުޒާރާގެ ނަމަށް މި ގެނެވުނު ބަދަލަކީ އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް އެންޑް އޯޝަން ރިސޯސަސް މިހާރު ނަމުގެ ގޮތުގައި މިވަނީ ހަމަޖެހިފައި. 

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޒަމާނުއްސުރެ ކުރަމުން މި އަންނަ ދެމެހެއްޓެނިވި މަސްވެރިކަން ވަރަށް ބޮޑަށް މި އޮންނަނީ ލިމިޓްވެފައި ކަޅުބިލަ މަހާއި ކަންޏެއްޔަށް. އެހެންނަމަވެސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ މަސްވެރިކަމުގައި ތަފާތު އެކި ބާވަތްތަކުގެ މަސްވެރިކަން އެބަ އުޅޭ.. ފަރުމަސްވެރިކަމުގެ އުޅޭ ފަރާތްތައް އެބަ ބުނޭ ތިމަންނާމެން މިއީ އުޅޭ ބައެއްކަން ނުދަންނަނީތޯ. ފާނަ މަސްވެރިކަން ކުރައްވާ ފަރާތްތައް އެބަ ވިދާޅުވޭ ިމަންނާމެން މިއީ އުޅޭ ބައެއްކަން ނުދަންނަނީތޯ. 

އަޅުގަނޑުމެން މިއަންނަނީ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޖުމްލަ ހައްލެއް މަސްވެރިކަމަށް، މި ސިނާއަތުގައި އުޅުއްވާ ބޭފުޅުންނަށް ޖުމްލަ ހައްލެއް ހޯދައިދިނުމަށްޓަކައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އެ ވަޑައިގެންނެވީ. އޭގެތެރޭގައި ކަޅުބިލަމަސް، ކަންނެނި މަސްވެރިކަން، ފަރުމަސްވެރިކަން، ފާނަ މަސްވެރިކަން ކުރާ ފަރާތްތައް މި ޕްލޭންއަކުން ބާކީއެއް ނުވާނެ. އަދިހަމަ އެއާއެކީގައި ކަނޑުގެ ރޯދި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ އެނގޭ. ކަނޑުން އަމްދަނީ ހޯދަން ކުރަން ހުރި މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް މި ނަމާއެކީގައި މަގުފަހި މިއޮތީކޮށްފައި.

ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެކި ބާވަތުގެ މަސްވެރިކަން، އެކި ބާވަތުގެ މަސައްކަތްތައް  ކޮށްގެން އާމްދަނީ ލިބެން އޮތްކަން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ވަރަށް ބޮޑަށް ގަބޫލުފުޅު ކުރައްވައިގެން މި ބަދަލު ގެންނަވާފައި މިއޮތީ. އަދި މަސްވެރިކަމުގެ ވުޒާރާގެ މެންޑޭޓަށްވެސް މިވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ބަދަލެއް ގެންނަވާފައި. 

މެރިކަލްޗަރ، އަދި ހަމައެއާއެކީގައި އެންވެރިކަމަށް ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި.. އެންވެރިކަމަކީވެސް ދުނިޔޭގެ އެހެން ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި އާމްދަނީ ހޯދަން ވަކި ބަޔަކު އެންވެރިކަން ކޮށްގެން، އެ އެން މަސްވެރިންނަށް ވިއްކައިގެން ދިރިއުޅޭ އާއިލާތައްވެސް އެބަ އުޅޭ. އަޅުގަނޑު ނުދަންނަވަން ކޮންމެހެން އެގޮތަށް އެ އަމާޒަށް އަޅުގަނޑުމެން ދަނީއޭ. އެހެންނަމަވެސް މިހުރީ ހައްތަހާވެސް އަޅުގަނޑުމެން އެކްސްޕްލޯ ކުރަންހުރި ކަންކަން. ކަނޑުން ނަފާވެރިކަން އިތުރުކުރެވޭނެ ހުރިހާ ގޮތެއް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މަސްވެރި ވުޒާރާގެ މި އައު މެންޑާޓާއެކީގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބައޮތް ފެންނަން. 

އަޅުގަނޑުގެ ވާހަކަ މާ ދިގެއް ނުކުރާނަން. އަޅުގަނޑުމެން 43 ވަނަ މަސްވެރިންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމަށްޓަކައި ތަފާތު އެކި ޕްރޮގްރާމްތައް މިމަހުގެ 8 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ކުރިއަށް އެބަ ގަންދަމު. އޭގެތެރޭގައި ޑިސެމްބަރުމަހުގެ 8 ވަނަ ދުވަހު ކުޑަކުދިންގެ ހަވީރެއް މިފްކޯގެ ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް، މިފްކޯއިން އިސްނަގައިގެން އަރބަންކޯއާ އެކީގައި ފިޝަރިޒް މިނިސްޓްރީއާ އެކީގައި ކުޑަކުދިންގެ ވަރަށް ހިތްޤާއިމު ހަވީރެއް 8 ވަނަ ދުވަހު ބޭއްވިގެން ދިޔަ. ވަރަށް ބޮޑު ތަރުހީބެއް މި ހަވީރަށް ލިބިގެންދިޔަ އެކަންވެސް އަޅުގަނޑުމެން ފާހަގަކުރަން. ހަމައެއާއެކީގައި އިއްޔެ ޑިސެމްބަރުމަހުގެ 9 ވަނަ ދުވަހު ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން 40  މަސްވެރިންނާއި އެކީގައި މަސްވެރިންގެ ގުންޒަރު މީރުމާ ހޯލްގައި ކުރިއަށްދިޔައީ 6:00 ޖަހަންދެން. ދިޔައިރުގައި ތަފާތު އެކި މައުޟޫއުތަކުގައި މަސްވެރިންނަށް މައުލޫމާތު ހިއްސާކޮށްދެއްވުމަށްޓަކައި ބެންކް އޮފް މޯލްޑިވްސްގެ ބޭފުޅުން ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީގެ ޓެކްނިކަލް ޓީމާއި ޕްރައިވެޓް ކުންފުޏެއްކަމަށްވާ އެންސިސްއާ އަދި ހަމައެއާއެކީގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ވަރަށް މުހިއްމު ވައުދުފުޅެއް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ މަސްވެރިކަމުގައި ވަރަށް ނުރައްކާތެރި އެކްސިޑެންޓްތައް އެބަ ހިނގާ. މިހާރު މަސްވެރިކަމުގައި އެން ހޯދަން އެބަ ފީނާ ފުޅި އަޅައިގެން.. މިގޮތަށް ފީނާއިރުގައި ވަރަށް ނުރައްކާތެރި އެކްސިޑޭންޓްތައް އެބަ ދިމާވޭ... ޑީކޯ ޑައިވް އަޅުގަނޑުމެން މިކިޔާ ޑިކޮޕްރެޝަން ޑައިވް ކުރެވިގެން މިދިމާވާ މައްސަލަތަކަކީ އޭގައި ހޭލުންތެރިކަން އެއީ އެއް ސަބަބު. ހޭލުންތެރިކަން ނެތުން އެއީ އެއް ސަބަބު. ނޫނީ އެ ޑައިވިންގ ކުރާއިރުގައި އެ ހިފަހައްޓަންޖެހޭ ހަމަތައް އެނގި ހުރެމެވެސް ބައެއް ފަހަރު އެކަންތައްތަކަށް ފަރުވާކުޑަކުރެވުން އެއީ އެއް ސަބަބު. މި ލިބޭ އަނިޔާ ނުވަތަ މި ލިބެ ގެއްލުން ކުޑަކުރުވުމަށްޓަކައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ވަރަށް ބޮޑު ވިސްނުންފުޅެއް އެބައޮތް. ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސްވެރި މި ފްލީޓްގައި ކޮންމެ ދޯންޏެއްގައި މަދުވެގެން ރެސްކިއު ޑައިވިންގ ސެޓްފިކެޓް އޮތް އެއް ފަޅުވެރިޔަކު ހުރުން ލާޒިމްކުރާ ސިޔާސަތު. އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ ރެސްކިއު ޑައިވަރަކާއި ހިސާބަށް ދާއިރުގައި އޯޕަން ވޯޓަރ އެޑްވާންސް އަދި ބައެއް ކަހަލަ ސްޕެޝާލިޓީ ޑައިވިންގ އޭގެތެރޭގައި ހިމެނޭ. މެޑިކް ފަސްޓް އެއިޑަކު ހިމެނޭ. ދެން މިއަންނަނީ ރެސްކިއު ޑައިވިންގ. 

އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ މަސްވެރިންނަކީ ވަރަށް ބޮޑު ރިސްކެއްގެ ތެރޭގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ބައެއް. ހަސްފަތާލުތަކާއި ދުރުގައި ކަނޑުމަތީގައި ދުރުގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ބައެއް މަސްވެރިންނަކީ. އެހެންނަމަވެސް މިފަދަ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން ރެސްކިއު ޑައިވަރެއް ކޮންމެ ދޯންޏެއްގައި ބެހެއްޓިއްޖެކަމަށްވާނީނަމަ އެމަޖެންސީކޮށް އެކަމަށް އެޓެންޑްކުރެވޭނެ އަދި އެނގިވަޑައިގެންނަވާނެ ރެސްކިއު ޑައިވަރަކީ އޮކްސިޖަން އެޑްމިނިސްޓަރ ކުރަން އެނގޭނެ ސެޓްފިކެޓް އޮތް ޑައިވަރަކަށް ވާނެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ ފެނޭ ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސް ދޯނި ފަހަރުގައި މުސްތަގްބަލުގައި އޮކްސިޖަން ސިލިންޑަރވެސް ހުންނަ ތަން. އެއީ މިހެން މި ދެންނެވީ އޮކްސިޖަން އެޑްމިނިސްޓަރކުރަން ރެސްކިއު ޑައިވަރަކަށް އެނގޭނެތީވެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަށް އެކަމަކީވެސް ހަމަ މުސްތަގްބަލުގައި ކުރެވިގެންދާނެ ކަމެއްކަމާއި ދޭތެރޭ އަޅުގަނޑު ޝައްކެއް ނުކުރަން. 

އާދެ މި ގުންޒަރުގައި ޑައިވަރުންނަށް މައުލޫމާތު ދެއްވުމަށްޓަކައި ޑައިވަރސް ލޮޖް މޯލްޑިވްސްގެ ފަރާތުންވެސް ބޭފުޅުން ވަޑައިގެންނެވި. އަދި ހަމައެއާއެކީގައި މަސްވެރި ސިނާއަތުގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ އެހެން ބޭފުޅުން މަސްވެރިންގެ ހުރި ސުވާލުތަކާއި މަސްވެރިންގެ ހުރި ކަންބޮޑުވުންތަކާއި އެކީގައި މި ބޭއްވުނު ސައްލާގައި އެ ބޭފުޅުންގެ ކޮންޓްރިބިއުޝަން ވަރަށް ބޮޑަށް ލިބިގެންދިޔަކަން އަޅުގަނޑު ފާހަގަކުރަން. ތަންކޮޅެއް ހޫނުވި މެންދުރު ގަޑީގައި،. އެއީ ދެން މަސްވެރިންގެ ސައްލާތައް އާއްމުކޮށް ހަމަ ހުންނަ ގޮތްކަން އަޅުގަނޑުމެން މި ޤަބޫލުކުރަނީ. އެހެންނަމަވެސް ނިމިގެންދިޔައިރު އަޅުގަނޑަށް އެނގުނީ، އަޅުގަނޑު ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު އެތާނގައި ހޭދަކުރިން.. އަޅުގަނޑަށް އެނގުނީ ވަރަށް ޕްރޮޑަކްޓިވް ފޯރަމެއްކަން. ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކަށް ހައްލު ހޯދުމަށްޓަކައި، މަސްވެރިންގެ ހުރި އުނދަގޫތައް ޔަގީނުންވެސް ހިއްސާކުރެވިގެން ދިޔަ ފޯރަމަކަށް އެ ފޯރަމް ވެގެންދިޔައީ. ފޯރަމް ކުރިއަށްދިޔައިރު ހަމަ މަސްވެރިންގެ ދުވަހާއި ގުޅިގެން މަނިޔަފުށީގައި މޯލްޑިވްސް މެރިން ރިސާޗް އިންސްޓިޓިއުޓުން ސްކޫލް ކުދިންނަށް ސެޝަންތަކެއް ކުރިއަށްގެންދެވުނު. މާލޭގެ 3 ސްކޫލަކާއި ބައެއް ސްކޫލްތަކުގެ ޓީޗަރުންނާއި އެކީގައި ކުރިއަށް ގެންދެވުނު ސެޝަން ބަލާލަންވެސް އަޅުގަނޑަށް ދެވުނު. ވަރަށް އެންޖޯއީކުރި ކުދިން. އަޅުގަނޑަށް ޔަގީނުންވެސް ބައެއް ޕޭރަންޓުންނާއި ބައެއް ޓީޗަރުންނާއި ބައްދަލުވިއިރުގައި.. އަޅުގަނޑުމެން އެބަޖެހޭ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން. މެރިން ސައިންސް ކިޔަވާ ދަރިވަރުން ތަންކޮޅެއް ގިނަ ފުރުސަތުތަކެއް އަޅުގަނޑުމެން ފަހިކޮށްދޭންޖެހޭކަން އަޅުގަނޑު އެބޭފުޅުންނާއި ބައްދަލުކުރިކުރުމުން އެނގިގެންދިޔަ. 

އާދެ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ ޤާނޫނުން އެބަ ލާޒިމްކުރޭ މަސްވެރިކަމުގެ މެނޭޖްމަންޓާއި މަސްވެރިކަމުގެ ޓްރެއިނިންގ ދޭނެ ވަސީލަތްތައް ނޫނީ އެކަން ފަހިކުރަން ސަރުކާރަށް އެބަ ލާޒިމްކުރޭ. އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޔަގީން އަޅުގަނޑުމެންގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ވިސްނުންފުޅު ތަންމިނަށް އޮތްކަން. 

އާދެ، އަޅުގަނޑު މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ ހުރިހާ ކަމެއްގައި ހަރަކާތްތެރި ވަޑައިގެންނެވި ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް، އެއްވެސް ފަރާތެއް އަޅުގަނޑު އުނި ނުކުރަން. ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް އަޅުގަނޑު ވަރަށް އިހްލާސްތެރިކަމާއެކީގައި ޝުކުރު ދަންނަވަން. އަދި އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ އަޅުގަނޑުމެން މަސްވެރިންގެ ދުވަސް މި ފާހަގަކުރަނީ ކުއްލި ގޮތަކަށް. ބަޖެޓްގެ އުނދަގޫ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޮތީ. އާއްމު ގޮތެއްގައި މަސްވެރިންގެ ދުވަސް މި ފާހަގަކުރަނީ ރާއްޖޭގެ ދެކުނުގައި ނުވަތަ އުތުރުގައި. އަތޮޅުތެރޭގައި. މިފަހަރު ވަގުތާއި ބަޖެޓާއި މި ހުރިހާ ކަމަކަށް ރިޔާއަތްކުރުމަށްފަހު އަޅުގަނޑުމެން ނިންމީ މާލޭގައި މި ހަފްލާ ބާއްވަން. ނުވަތަ މި ޕްރޮގްރާމްތައް ބާއްވަން. އަޅުގަނޑު ހިތަށްއެރި، އަޅުގަނޑުމެން އެބަޖެހެއޭ ކޮންމެ 5 އަހަރުން އެއް އަހަރު މާލޭގައި ބާއްވަން. މި ބޮޑު އާބާދީ.. ބައިވަރު ކުޑަކުދިން..ޔަގީނުންވެސް ބައިވަރު މަސްވެރިން މި ސަރަހައްދުގައި މާލޭގައި އެބަ ދިރިއުޅޭ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ތަނަވަސް މި މާހައުލުގައި މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ މި ހުރިހާ އިންތިޒާމްތަކެއް މި ކުރިއަށް ގެންދެވެނީ ވަރަށް ގިނަ ބައެއްގެ ވަރަށް ދީލަތި އެހީއާއެކީގައި. އެހެންކަމުން މިކަންކަމުގައ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއްވި ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް އަޅުގަނޑު ވަރަށް އިހްލާސްތެރިކަމާއެކީގައި ޝުކުރު ދަންނަވަން. 

މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ މި ހުރިހާ ޕްރޮގްރާމްތަކަށް، ވަކިން ހާއްސަކޮށް މަސްވެރިންނާއި ގުޅިގެން މި ކުރިއަށް ގެންދެވުނު ގުންޒަރު ނިމިގެންދިޔައީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އެ ބޭފުޅުންނާއި ބައްދަލުކުރައްވާފައި.. އެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑު ދަންނަވައިފިން. އަދި ހަމައާއެކީގައި މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ މި ހާއްސަ ހަފްލާ ފުރިހަމަވެގެން މިދަނީ ޔަގީނުންވެސް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންނާއި އެކީގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވާތީ. އަޅުގަނޑު ވަރަށް އިހްލާސްތެރިކަމާއެކީގައި އަޅުގަނޑުގެ އަމިއްލަ ނަމުގައި އަޅުގަނޑުގެ ވުޒާރާގެ ހުރިހާ ބޭފުޅުންގެ ނަމުގައި، މަސްވެރި މުޅި ކޮމިއުނިޓީގެ ނަމުގައި މަނިކުފާނަށް ވަރަށް އިހްލާސްތެރިކަމާއެކީގައި ޝުކުރު ދަންނަވަން. ވަރަށް ކުއްލި ގޮތަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ނިންމި ނިންމުންތަކެއް އަޅުގަނޑު ވަރަށް ހާއްސަ ޝުކުރެއް އަޅުގަނޑުގެ ޓީމަށް، މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް އެންޑް އޯޝަން ރިސޯސަސް ޓީމަށް.. ވަރަށް ހީވާގި ޓީމެއް. ވަރަށް ކުރު ނޯޓިސްއެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން މިކަން ކުރަންޖެހުނީ ހުރިހާ ބޭފުޅުންނަށް ވަރަށް އިހްލާސްތެރިކަމާއެކީގައި ޝުކުރު ދަންނަވަން. 

މިރޭ ވަރަށް ގިނަ ބޭފުޅުން މި ސްޓޭޖުން އިނާމު ހިއްޕަވައިގެން ވަޑައިގަންނަވާނެ. އަޅުގަނޑު އިން އެޑްވާންސް ކުރިއާލާ އެ ބޭފުޅުންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް މަރުހަބާ ދަންނަވަން. 

އަޅުގަނޑު ވާހަކަ ކުރުކޮށްލާނަން. އަޅުގަނޑުގެ އިހްލާސްތެރި ދުއާއަކީ ދިވެހި މަސްކަނޑުތަކުގެ ފުރިހަމަ ނަފާ ހޯދުމުގެ ހެޔޮ ތައުފީގް މާތް ﷲ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިންވަރު ކުރެއްވުން. ދިވެހި މަސްވެރިންނަށް ފުދުންތެރި، އަބުރުވެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅުމުގެ ތަނަވަސްކަން މާތް 

ﷲ މިންވަރު ކުރެއްވުން. 

وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُه.

ޚިޠާބު

Speech:- Minister Ahmed Shiyam's  speech  on  the occasion of  Fishermen’s Day 2023

ޚިޠާބު :- 43  ވަނަ މަސްވެރިންގެ ދުވަހުގެ  މުނާސަބަތުގައި  ބޭއްވެވި ޚާއްޞަ ޙަފްލާގައި   މިނިސްޓަރ  އޮނަރަބަލް  އަޙްމަދު ޝިޔާމް   ދެއްވި ޚިޠާބު   2023

އިޙްތިރާމް ލިބިގެންވާ އެކުވެރިންނާއި، ބައިވެރިންނާއި، ސްޓޭކްހޯލްޑަރުން،

އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ އިޤްތިޞާދުގެ ފުރުޞަތުތައް ބޭނުންކުރުމުގެ ދަތުރެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށްދާއިރު، ކުރިއަށް އޮތް ކަނޑުތަކުގައި ދުރުވިސްނުމާއި، ހިތްވަރާއި، އަޒުމާއެކު ދަތުރުކުރުން ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރިއެވެ. ބްލޫ އިކޮނޮމީގެ ކޮންސެޕްޓަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީއަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ އުސޫލުގައި ޕެރެޑައިމް ޝިފްޓެއް ތަމްސީލުކުރާ ކޮންސެޕްޓެއް – އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތަކުގެ ޖާޒީ އަގު ދެނެގަނެ، އިޤްތިޞާދީ ތަނަވަސްކަމާއި ތިމާވެށީގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮންސެޕްޓެކެވެ.

ފުޅާ އެކްސްކްލޫސިވް އިކޮނޮމިކް ޒޯނާއި ގިނަ އަދަދެއްގެ ކަނޑުގެ ބަޔޯޑައިވަރސިޓީ ހުރި މޯލްޑިވްސް އަކީ ބްލޫ އިކޮނޮމިކް އިން ހުށަހަޅާ ފުރުސަތުތަކުގެ ބޭނުން ހިފުމަށް ތަފާތު މަގާމެއް ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ. މަސްވެރިކަމާއި ފަތުރުވެރިކަމުން ފެށިގެން އިއާދަކުރަނިވި ހަކަތައާއި ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީއާ ހަމައަށް، ކަނޑުން ތަޅުދަނޑި ހުޅުވާލުމަށް އިންތިޒާރު ކުރަމުންދާ ގިނަގުނަ ވަސީލަތްތަކެއް ލިބިގެންދެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މި ޕޮޓެންޝަލް ޙަޤީޤަތަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ މަގުގައި ހުރި އެތައް ގޮންޖެހުންތަކަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި މާގިނައިން މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި، ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ހަލާކުވުމާއި، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި، ފައިދާތައް ބަހާލުން ނުހައްގުން ހިމެނެއެވެ. ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކަނޑުގެ ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ފައިދާ އެންމެ ފުރިހަމައަށް ލިބިގެންދާއިރު، މި ގޮންޖެހުންތަކަށް ހައްލެއް ހޯދައިދޭ ހޯލިސްޓިކް އަދި އިންޓަގްރޭޓެޑް އެޕްރޯޗެއް ގެންގުޅުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެކެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ކާމިޔާބީގެ ތަޅުދަނޑިއަކަށް ވާނީ ޒިންމާދާރު ގޮތެއްގައި ވަސީލަތްތައް ބެލެހެއްޓުމާއި، ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތައް ހަމަހަމަކަމާއެކު ލިބިގަތުމާއި، އައްސޭރިފަށުގެ މުޖުތަމަޢުތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީއަށް ކުރިއެރުވުމަށް ހަރުދަނާ ސިޔާސަތުތަކާއި ރެގިއުލޭޓަރީ އޮނިގަނޑުތައް އެކުލަވާލުމެވެ. މީގެ އިތުރުން، ކަނޑުގެ އިކޯސިސްޓަމްތަކާ ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވިސްނުން އިތުރުކޮށް، ކޮމްޕްލެކްސް ގޮންޖެހުންތަކަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ހައްލުތައް ތަރައްގީ ކުރުމަށްޓަކައި ރިސާޗް، އިނޮވޭޝަން، އަދި ކެޕޭސިޓީ ބިލްޑިންގ އިނިޝިއޭޓިވްސް އަށް އިންވެސްޓް ކުރަން ޖެހެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން، އަޅުގަނޑުމެން ޕާޓްނަރޝިޕްތަކުގެ ބާރު – އެތެރޭގެ ގޮތުންނާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތުންވެސް – ވަސީލަތްތައް އެއްކުރުމާއި، ޢިލްމު ހިއްސާކުރުމާއި، އާންމު ލަނޑުދަނޑިތަކާ ދިމާލަށް އެއްބާރުލުން ދިނުން އުފެއްދުމަށް ލީވަރ ކުރަންޖެހެއެވެ. ދާއިރާތަކާއި ބޯޑަރުތަކުގެ ތެރެއިން ގުޅިގެން މަސައްކަތްކޮށްގެން، އަޅުގަނޑުމެންގެ އަސަރު ބޮޑުކޮށް، ދެމެހެއްޓެނިވި އަދި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއް ހިމެނޭ ބްލޫ އިގްތިސާދަކަށް ކުރިއެރުން އަވަސްކުރެވޭނެ.

ނިންމާލަމުން ދަންނަވާނަމަ، އުންމީދާއި އަޒުމާއެކު، ބްލޫ އިޤްތިޞާދުގެ ފުރުޞަތުތައް ބަލައިލަމާ ހިނގާށެވެ. ދެމެހެއްޓެނިވިކަމާއި، ހަމަހަމަކަމާއި، ކެތްތެރިކަމުގެ އުސޫލުތަކުން މަގުދައްކައިދޭ ކޯހެއް ޗާޓްކޮށްގެން، މިހާރުގެ ޖީލުތަކާއި އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކުގެ ފައިދާއަށްޓަކައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތަކުގެ ފުރިހަމަ ގާބިލްކަން ހުޅުވާލެވިދާނެއެވެ.

Esteemed Colleagues, Partners, and Stakeholders,

As we embark on a journey towards harnessing the potential of our ocean economy, it is imperative that we navigate the waters ahead with foresight, courage, and determination. The concept of the blue economy represents a paradigm shift in our approach to sustainable development – one that recognizes the intrinsic value of our marine resources and seeks to balance economic prosperity with environmental stewardship.

The Maldives, with its vast Exclusive Economic Zone and abundant marine biodiversity, is uniquely positioned to capitalize on the opportunities presented by the blue economy. From fisheries and tourism to renewable energy and biotechnology, the ocean offers a wealth of untapped potential waiting to be unlocked.

However, realizing this potential requires us to confront the myriad challenges that lie in our path. These include overfishing, habitat degradation, climate change, and the unequal distribution of benefits. It is incumbent upon us to adopt a holistic and integrated approach that addresses these challenges while maximizing the benefits of sustainable ocean governance.

Key to our success will be the development of robust policies and regulatory frameworks that promote responsible resource management, equitable access to marine resources, and the sustainable development of coastal communities. Furthermore, we must invest in research, innovation, and capacity-building initiatives to enhance our understanding of marine ecosystems and develop sustainable solutions to complex challenges.

Moreover, we must leverage the power of partnerships – both domestically and internationally – to mobilize resources, share knowledge, and foster collaboration towards common goals. By working together across sectors and borders, we can amplify our impact and accelerate progress towards a more sustainable and inclusive blue economy.

In conclusion, let us embrace the opportunities of the blue economy with optimism and determination. By charting a course guided by principles of sustainability, equity, and resilience, we can unlock the full potential of our ocean resources for the benefit of current and future generations.

Minister's Speech

speeches

sd

speech

Charting Our Ocean's Future: The Role of Sustainable Fisheries in the Maldives

speech

Empowering Coastal Communities: A Vision for Sustainable Fisheries Development

speech

Speech:- Minister Ahmed Shiyam's speech on the occasion of Fishermen’s Day 2023

speech

Navigating the Blue Economy: Opportunities and Challenges for the Maldives